Czy pracodawca ma obowiązek zapewnić apteczki w zakładzie pracy? Jeżeli tak, to jakie są szczegółowe zasady rozmieszczenia apteczek?

Zgodnie z § 44 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. 2011 nr 173 poz.1034) pracodawca jest zobowiązany do zapewnienia pracownikom sprawnie funkcjonujący system pierwszej pomocy w razie wypadku oraz środki do udzielania pierwszej pomocy. W szczególności pracodawca powinien zapewnić apteczki w poszczególnych wydziałach (oddziałach) zakładu pracy.

Ilość, usytuowanie i wyposażenie punktów pierwszej pomocy i apteczek powinny być ustalone w porozumieniu z lekarzem sprawującym profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami, z uwzględnieniem rodzajów i nasilenia występujących zagrożeń (§ 44 ust. 2). Obsługa punktów i apteczek, o których mowa w ust. 1, na każdej zmianie powinna być powierzana wyznaczonym pracownikom, przeszkolonym w udzielaniu pierwszej pomocy (§ 44 ust. 3). W punktach pierwszej pomocy i przy apteczkach, w widocznych miejscach, powinny być wywieszone instrukcje o udzielaniu pierwszej pomocy w razie wypadku oraz wykazy pracowników, o których mowa w ust. 3 (§ 44 ust. 4).

Obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie bezpieczeństwa i higieny w miejscu pracy. W ramach tego przepisu, konieczne jest zorganizowanie apteczek. Mówi o tym rozporządzenie MPiPS z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 ze zm.).

Czytamy w nim, że w gestii pracodawcy jest stworzenie dostępu dla pracowników do systemu pierwszej pomocy w razie wypadku oraz zapewnienie im środków niezbędnych do udzielenia pomocy przedmedycznej. Przez to rozumie się stworzenie punktów pierwszej pomocy w wydziałach (oddziałach), w których wykonywane są prace powodujące duże ryzyko wypadku lub związane z wydzielaniem się par, gazów albo pyłów substancji sklasyfikowanych jako niebezpieczne ze względu na ostre działanie toksyczne, a także apteczki w poszczególnych wydziałach (oddziałach) zakładu pracy.

Na każdej zmianie powinien być wyznaczony pracownik obsługujący apteczkę, przeszkolony w udzielaniu pierwszej pomocy. Ponadto przy apteczce muszą się znajdować instrukcje dotyczące pomocy przedmedycznej.

Torba ratowniczaApteczka to zbiór podstawowych środków służących do udzielenia pierwszej pomocy poszkodowanemu.
Obowiązkiem posiadania apteczki obciążone są firmy i zakłady zatrudniające pracowników. Posiadanie apteczki w domu nie jest obowiązkiem, ale powinno być faktem oczywistym. Jej wyposażenie może pomóc przy zwykłym skaleczeniu, jak również poważniejszych wypadkach.

Apteczka nie powinna zawierać leków, a tylko środki opatrunkowe i sprzęt ratowniczy. Jeśli poszkodowany jest przewlekle chory, powinien nosić przy sobie swoje lekarstwa które powinniśmy mu pomóc zażyć. W innym przypadku nie podajemy żadnych leków. Nigdy nie wiadomo bowiem, czy w przypadku podania popularnego leku przeciwbólowego nie dojdzie np. do reakcji uczuleniowej.

Wszystkie elementy wyposażenia apteczki (oprócz nożyczek) mają zastosowanie jednorazowe. Niedopuszczalne jest wykorzystywanie środków częściowo użytych lub otwartych.

Apteczka powinna zawierać instrukcje udzielania pierwszej pomocy wraz z wykazem telefonów alarmowych. Powinna być przejrzysta, zawsze gotowa do użycia oraz łatwa do przemieszczania, najlepiej w formie torby ratowniczej.
Bardzo częstym błędem w zakładach pracy czy instytucjach jest stosowanie apteczki ściennej i montowanie jej na stałe bez możliwości przemieszczania.Takie rozwiązanie w znaczący sposób może utrudniać prowadzenie akcji ratowniczej. Planując apteczkę pamiętajmy o przestrzeganiu zasady: "APTECZKĘ NIESIEMY DO POSZKODOWANEGO, A NIE POSZKODOWANEGO DO APTECZKI".